سلسه مقالات روانشناسی و آموزشی اضطراب (1)
|
بخش اول (ضرورت روانشناسی ورزشی)
آیا میدانید علت اینکه وزنه برداری در رده تیم ملی اعزامی به المپیک وقتی روی صحنه میرود فراموش میکند به دستان خود گچ مخصوص بزند چیست؟ آیا میدانید علت اینکه دوچرخه سواری در رده تیم ملی اعزامی به مسابقات آسیایی وقتی در ابتدا خط استارت قرار میگیرد چنان پاهایش میلرزد که نمیتواند روی پنجه رکاب دوچرخه نیرو وارد کند و از مسابقه باز میماند چیست ؟ مسلما پاسخ شما شامل توضیح مسائل فنی این رشته های ورزشی نیست و بروی کلمه اضطراب متفق القول هستید. اضطراب یکی از مهمترین مسئله هائیست که انسان با آن دست به گریبان است.بخصوص زمانی که پای رقابت در میان باشد .در اکثر کتابها و مقالات بیشتر به مسائل تخصصی رشته های ورزشی توجه شده است. اما آیا میدانید طبق تحقیقات بعمل آمده بسیاری از عدم موفقیت های ورزشی ریشه در علل روانی دارد. از آن رو تصمیم گرفتیم تا با طرح سلسله مقالات روانشناسی و آموزشی اضطراب، نقش کوچکی در موفقیت های آتی ورزشکاران شطرنجباز ایران عزیزمان داشته باشیم . روانشناسی ورزشی روانشناسی علم مطالعه رفتار انسان و روانشناسی ورزشی مطالعه رفتار ورزشی و کاربرد يافته های روانشناسی برای بهبود عملکرد و ارتقاء تندرستی است. از حوزه های مهم مورد مطالعه روانشناسی ورزشی که به ويژه در آمادگی قهرمانان کاربرد دارد، آمادگی روانی برای عملکرد است که ورزشکار را برای مسابقه آماده می سازد. مرکز روانشناسی ورزشی مرکز روانشناسی ورزشی آکادمی ملی المپيک و پارالمپيک، فرصتی را برای ورزشکاران تيم های ملی فراهم می سازد تا در کنار تقويت عوامل جسمانی و فنی به تقويت آمادگی روانی در رشته ورزشی خود بپردازند و توانايي های خود را در همه ابعاد تکامل بخشند. اين مرکز برنامه هايي را برای کمک به ارتقاء عملکرد ورزشکاران تيم های ملی طراحی نموده است که در سال جاری به اجرا خواهد گذاشت. اين برنامه ها شامل برگزاری دوره های آشنايي با روانشناسی ورزشی برای مديران، مربيان و ورزشکاران تيم های مختلف، برگزاری جلسات مشاوره فردی و گروهی با ورزشکاران تيم های ملی و ارائه تمرينات و توصيه های روانشناختی برای بهبود آمادگی روانی و ارتقاء عملکرد ورزشی است. آمادگی روانی چيست؟ همه ما با مراجعه به حافظه خود می توانيم. لحظاتی را در مسابقات ورزشی به خاطر آوريم که تيم يا ورزشکاری با وجود آمادگی کامل جسمانی و فنی، به دليل شرايط نامناسب روانی از ارائه بهترين عملکرد خود ناتوان مانده است. ضعف آمادگی روانی در ورزشکاری که آمادگی جسمانی مطلوب دارد، به مثابه اتومبيل آماده و پرسرعتی است که راننده ای ناشی و نا آماده درآن نشسته باشد. هر قدر هم که جسم آماده و ورزيده باشد، اگر ذهنی که آن را هدايت می کند فاقد ورزيدگی و آمادگی باشد جسم به درستی هدايت نخواهد شد. احتمالاً در 30 سال پيش، واژه آمادگی جسمانی برای مربيان و ورزشکاران قدری نامفهوم بوده است، اما امروزه در پاسخ به مفهوم آمادگی جسمانی، بی درنگ عوامل متشکله آمادگی جسمانی مانند: قدرت، استقامت و ... به ذهن خطور می کند. همانطور که آمادگی جسمانی مستلزم صرف زمان کافی برای تمرين و تقويت عوامل آن است، آمادگی روانی نيز از عواملی همچون مهارت در توجه، مهارت در کنترل اضطراب و استرس، حفظ انگيزش، حفظ و افزايش اعتماد به نفس و ... تشکيل می شود. رسيدن به آمادگی روانی نيز به مرور و با صرف زمان و امکان پذير می شود و مستلزم اينست که مديران و مربيان آگاه چنين فرصتی را برای ورزشکاران فراهم آورند.
بسکتباليستی که در تمرين همه پرتاب های پنالتی را تبديل به گل می کند، چه می شود که در مسابقه از به ثمر رساندن يک پنالتی ناتوان می ماند؟ آيا وضعيت او با تمرين جسمانی و مهارتی بيشتر، بهتر خواهد شد؟ بعيد به نظر می رسد، زيرا او مهارت لازم را دارد و اين را در تمرين نشان می دهد، ممکن است مشکل او ناتوانی در حفظ توجه و کنترل اضطراب ناشی از هيجان مسابقه باشد. اين مسئله با هدايت وی به سمت تمرينات توجه و تمرکز و يا مهارت کنترل اضطراب قابل حل است وگرنه انجام تمرينات جسمانی بيشتر، مشکل او را حل نخواهد کرد. امروزه، قهرمانان سطوح عالی و المپيک بخشی از زمان تمرينات خود را صرف تمرينات آمادگی روانی می کنند. در بسياری از رشته های ورزشی، تا 10 نفر اول مسابقات جهانی، به لحاظ فنی و جسمانی در يک سطح اند و آنچه نفرات برتر را متمايز می سازد، آمادگی روانی آنهاست (تفاوتی که ايجاد تفاوت می کند). در دنيای امروز رقابت ديگر فقط بر سر تکنيک برتر نيست، ورزشکاری پيروز است که از آمادگی روانی بالاتری برخوردار باشد. کدام ورزشکاران به تمرين مهارتهای روانی نياز دارند؟ بعضی به غلط تصور می کنند تمرينات روانی برای ورزشکارانی است که به مشکلات روانی دچارند. برخلاف اين تصور غلط دستيابی به مهارت های روانی برای همه ورزشکاران ضروری است زيرا ورزشکاران به دليل ضرورتهای مسابقه به آمادگی روانی بيشتر از افراد عادی نياز دارند. درست به همان صورت که تمرين آمادگی جسمانی ورزشکاران به علت ضعف جسمانی نيست بلکه به خاطر ضرورت آمادگی جسمانی فوق عادی است.
درعين حال ورزشکارانی که: · عملکردشان در تمرين و مسابقه تفاوت های فاحش دارد، · عملکردشان، در مسابقات رسمی و غيررسمی (مهم و غيرمهم) تفاوت بسيار دارد، · برای تمرين انگيزه کافی ندارند، · اعتماد به نفس مطلوب ندارند، · در اجرای مهارت ها يا در حين مسابقه تمرکز لازم را ندارند، · تيم هايي که همبستگی لازم را ندارند، به اين تمرينات بيشتر نياز دارند. چه وقت آغاز کنيم؟ مهارتهای روانی آموختنی است و نياز به تمرين کردن دارد لذا بايد زمان کافی برای يادگيری و تمرين منظور شود. آغاز يادگيری مهارتها درست نزديک مسابقه سودمند نخواهد بود. دستيابی به اين مهارتها همانند آمادگی جسمانی نيازمند صرف وقت و تمرين است و از سه ماه تا يکسال به طول می انجامد. بدترين زمان برای آغاز يک برنامه تمرين مهارتهای روانی بعد از شروع فصل مسابقات است، وقتی که ورزشکار با مسابقات پياپی با فاصله های کم روبروست. در اين موارد تمرين مهارتها يا مداخلات روانشناختی يک کار فوری و موقتی است که به ندرت ممکن است اثربخش باشد. عرضه برنامه تمرين روانی در ميان فصل يا پيش از يک مسابقه مهم فرصتی برای يادگيری و تمرين مهارتها و اثرگذاری بر عملکرد به دست نمی دهد. همانگونه که نمی توان يک مهارت جسمانی را نزديک مسابقه به ورزشکار آموخت و انتطار اجرای ماهرانه داشت، مهارت روانی نيز کوتاه مدت و به صورت عاجل اثربخش نخواهد بود. ورزشکار بايد امکان و فرصت فراگيری و تمرين مهارتهای روانی را داشته باشد. از آغاز يادگيری تا يافتن مهارت و به کار بردن آن در مسابقه برای بعضی ورزشکاران چند ماه تا يکسال طول می کشد. بهرحال برای ورزشکاری که برای اولين بار با مهارت های روانی آشنا می شود، حدود شش ماه وقت برای آموزش و تمرين و تلفيق مهارت های روانی تازه آموخته با تمرينات جسمانی لازم است. فراگيری اين مهارت ها، نه تنها عملکرد ورزشی بلکه حيطه های ديگر زندگی فرد را نيز ارتقاء می بخشد و دستيابی به موفقيت را تسهيل می نمايد. مرکز روانشناسی ورزشی آکادمی ملی المپيک و پارالمپيک منبع:سایت شهمات | |
|
| |
مقاله،آموزش،خبر در زمینه شطرنج